Η συζήτηση για τα κυρίαρχα θέματα ανάπτυξης του Νομού και το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) στο Νομαρχιακό Συμβούλιο στις 29.1.2009 έγινε δύο χρόνια ακριβώς μετά την πρώτη συνεδρίαση του Ν.Σ. που αφορούσε το ίδιο θέμα και δυστυχώς ερχόμαστε να διαπιστώσουμε ότι οι επισημάνσεις και οι επιφυλάξεις που είχαμε διατυπώσει σαν Εναλλακτική Κίνηση επαληθεύονται και μας αναγκάζουν σαν Νομό από δυσμενέστερη θέση να παλέψουμε για να περισώσουμε μια ευνοϊκή κατάταξη στους στόχους της Τοπικής ανάπτυξης. Βέβαια το σχετικό φυλλάδιο που διένειμε η Νομαρχιακή Αρχή ολοκληρώνει την περιγραφή του με την διαπίστωση ότι ενόψει του ΕΣΠΑ ο Νομός Ρεθύμνου έχει δικαίωμα να ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον του έχοντας έτοιμα έργα προς ένταξη 116 εκ. € και ώριμες μελέτες για έργα 43 εκ. € και είναι σε θέση να διεκδικήσει υποδομές που θα αλλάξουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων προς το καλύτερο.
Επίσης στο ίδιο φυλλάδιο αναφέρεται ότι στο Γ΄ΚΠΣ ο Νομός απορρόφησε το 20,33% του ΠΕΠ Κρήτης δηλ. 141,6εκ.€ ενώ οι πιστώσεις από τα Τομεακά Προγράμματα των Υπουργείων είναι 352,8 εκ. € συμπεριλαμβανομένων και τω ιδιωτικών Επενδύσεων .
Ποια πικρή αλήθεια όμως κρύβεται πίσω από αυτά τα νούμερα;
Η αλήθεια είναι ούτε ένα ευρώ δεν διατέθηκε από τα Τομεακά Προγράμματα των Υπουργείων του Γ’ ΚΠΣ που αφορούσε το 70% του όλου ΚΠΣ για να γίνει ένα κοινωφελές έργο στον τόπο μας είτε από την Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση είτε από κάποιον Δήμο.
Εξάλλου και τα έργα του ΠΕΠ που αφορούν πρωτοβουλία και υλοποίηση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης είτε των Δήμων του Νομού φυσικά είναι πολύ λιγότερα από το ποσόν των 141,6 εκ. € αφού σε αυτά περιλαμβάνονται το Φράγμα των Ποταμών, ο ΒΟΑΚ με τους κόμβους κλπ. που αφορούν έργα Υπηρεσιών που προγραμματίζονται εκτός Νομού.
Βέβαια το σημαντικότερο πρόβλημα δεν ήταν, κατά τη γνώμη μας, η μειωμένη απορροφητικότητα των πόρων , αλλά το γεγονός ότι δεν υπήρχε ένα συνεκτικό αναπτυξιακό σχέδιο με κοινωνικές προτεραιότητες, ούτε σε επίπεδο Περιφέρειας ούτε σε επίπεδο Νομού . Αυτό που υπήρχε ήταν κατάλογοι αποσπασματικών έργων προς ένταξη με βασικό κριτήριο την ωριμότητα, που δεν υπηρετούσαν μια στρατηγική συνολικής-και όχι μόνο οικονομικής- κοινωνικής ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το έργο του Φράγματος των Ποταμών που έχει απορροφήσει την πλειονότητα των πόρων από το ΠΕΠ δημιουργώντας σοβαρά ελλείμματα σε τομείς με μεγάλη κοινωνική σημασία( υποδομές Παιδείας-Υγείας, προστασία του περιβάλλοντος, ενίσχυση των οικονομικών δραστηριοτήτων στη ύπαιθρο κλπ). Άρα το θέμα της αξιοποίησης του Δ’ΚΠΣ δεν είναι διαχειριστικό ζήτημα αλλά πρωτίστως πολιτικό.
Δυστυχώς 2 χρόνια μετά βλέπουμε το ίδιο σενάριο να συνεχίζεται.
Οι προτάσεις που έχει καταθέσει η Νομ. Αρχή αφορούν καθαρά έργα οδοποιίας και μάλιστα περιορίζονται κυρίως στην περιοχή του Αμαριώτικου δρόμου αφήνοντας εκτός προγράμματος τον υπόλοιπο Νομό και σε υποδομές αλλά κυρίως σε δράσεις που θα τόνωναν την ενδοχώρα και την κοινωνική συνοχή.
Αλλά και από την πλευρά της δυνατότητας χρηματοδότησης φαίνεται πόσο ατυχής είναι ο παραπάνω σχεδιασμός.
Είναι γνωστό τώρα και δύο χρόνια ότι το κονδύλι από το ΠΕΠ που αφορά δρόμους περιορίζεται σε 196 εκ.€ για όλη την Κρήτη.
Είναι δυνατόν από αυτά τα χρήματα να δοθούν 116 εκ. € μόνο για το Ρέθυμνο, αφού όλα τα προβλεπόμενα «ώριμα» έργα αφορούν αυτή την κατηγορία εκτός από το Πειραματικό Σχολείο δαπάνης 7 εκ.€; Φυσικά και όχι .Άρα εγκαίρως τα έργα οδοποιίας πρέπει να στραφούν σε Τομεακά Προγράμματα.
Εξάλλου τα Τομεακά προγράμματα που αφορούν συνολικό κονδύλια 20 δις € δηλαδή μιάμιση φορά περισσότερα από τα ΠΕΠ δίνουν την δυνατότητα για ποιο ουσιαστικές παρεμβάσεις κυρίως σε μεγάλα έργα όπως είναι Νοσοκομείο , Μουσείο , έργα διαχείρισης υγρών αποβλήτων, διαχείρισης Απορριμάτων ,Νότιος Οδικός άξονας κλπ.
Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση οφείλει έστω και τώρα να συντονίσει όλους του φορείς του Νομού ώστε να εκπονηθεί και να υλοποιηθεί αυτό το συνεκτικό αναπτυξιακό σχέδιο που θα βοηθήσει στην καλύτερη επίτευξη των στόχων .
Είχαμε ξαναπροτείνει αλλά δεν έγινε δεκτή η πρότασή μας, ότι η υλοποίηση Σχεδίου Κοινωνικής Ανάπτυξης απαιτεί εκτός από πολιτική βούληση και ένα επιστημονικό «εργαλείο» : ένα Κέντρο Έρευνας , Τεκμηρίωσης και Σχεδιασμού του Νομού Ρεθύμνου που θα έχει τη δυνατότητα ανάλυσης της υπάρχουσας οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας και διατύπωσης τεκμηριωμένων εναλλακτικών λύσεων στα πλαίσια μιας εφαρμόσιμης αναπτυξιακής στρατηγικής. Το Κέντρο αυτό θα μπορούσε να στηρίζεται εκτός από την ΝΑΡ και από τους Δήμους, το Πανεπιστήμιο , το Εργατικό Κέντρο, τα Επιμελητήρια τους συνεταιρισμούς , τους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς του τόπου.
Για την Εναλλακτική Κίνηση Πολιτών, η αξιοποίηση του ΕΣΠΑ πρέπει να υπηρετεί τον πολιτικό στόχο μιας ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ που δίνει έμφαση στη βελτίωση της οικονομικής θέσης και της ποιότητας ζωής των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται στον τόπο μας , στην κοινωνική και υγειονομική προστασία, στην οικολογική ισορροπία και στην μορφωτική-πολιτιστική πρόοδο. Στο πλαίσιο αυτό, ο αναπτυξιακός προσανατολισμός που προτείνουμε έχει τις παρακάτω προτεραιότητες :
Διαχείριση απορριμμάτων.
Όχι συνεχής μετάθεση του προβλήματος στον περιφερειακό σχεδιασμό αλλά επίλυση του σε νομαρχιακό επίπεδο. Επείγει η εκπόνηση μελέτης για την υπόδειξη εναλλακτικών λύσεων χωρίς περιβαλλοντική επιβάρυνση που θα περιλαμβάνει ανακύκλωση στην πηγή-μηχανικής διαλογής και βιολογική επεξεργασία.
Εξάλλου έχουμε δεδομένα τα στοιχεία από το Νομαρχιακό Συμβούλιο που είχαμε ζητήσει και έγινε το 2008 με το σχετικό θέμα παρουσία δύο καθηγητών , εκπροσώπων της περιφέρειας αλλά και των Δημάρχων του Νομού , που φάνηκε η παραπάνω αναγκαιότητα αλλά και ο τρόπος υλοποίησης.
Διαχείριση υγρών αποβλήτων.
Ολοκληρωμένα συστήματα βιολογικού καθαρισμού των λυμάτων των παράκτιων περιοχών αλλά και των Δήμων της ενδοχώρας.
Ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
Διευκόλυνση των επενδύσεων στις ΑΠΕ( ανεμογεννήτριες-φωτοβολταϊκά συστήματα)-προώθηση βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής ιδιαίτερα στα Δημόσια κτίρια.
Προστασία της Υγείας-Κοινωνική Αλληλεγγύη
Εκπόνηση ενός συνολικού αναπτυξιακού σχεδίου στο χώρο της Υγείας και της Κοινωνικής Φροντίδας με βασικό «εργαλείο» το «Χάρτη Υγείας-Πρόνοιας» του Νομού. Χωροθέτηση και χρηματοδότηση ενός νέου Νομαρχιακού Νοσοκομείου εκτός πόλεως . Δημιουργία Κέντρου Υγείας Αστικού Τύπου. Ολοκλήρωση δομών Ψυχικής Υγείας(Ψυχιατρική Κλινική Νοσοκομείου-Ξενώνας Μετανοσοκομειακής Φροντίδας-Κέντρο Ψυχικής Υγείας). Αναβάθμιση-επέκταση Προνοιακών Ιδρυμάτων. Δημιουργία Ξενώνα Κακοποιημένης Γυναίκας-Παιδιού.
Επίλυση του κτιριακού προβλήματος της εκπαίδευσης
Χρηματοδότηση νέων σχολικών συγκροτημάτων ιδιαίτερα στην πόλη και τους όμορους Δήμους( Νικηφόρου Φωκά-Αρκαδίου) που δέχονται ασφυκτική πίεση μαθητικού πληθυσμού. Εδώ το έλλειμμα αφορά κυρίως την Δευτεροβάθμια εκπαίδευση αφού δεν έχει ανεγερθεί νέο κτίριο τα τελευταία 20 χρόνια.
Αθλητικές υποδομές πολιτισμός
Χωροθέτηση και κατασκευή «αθλητικού πάρκου» που θα περιλαμβάνει σύγχρονες υποδομές και εγκαταστάσεις πολλαπλών αθλητικών χρήσεων καθώς και κολυμβητήριο.
Επίσης χωροθέτηση και κατασκευή Μουσείου που θα φιλοξενεί όλα τα ευρύματα των ανασκαφών των αρχαιολογικών χώρων του Νομού.
Ανάπτυξη της υπαίθρου
Χρηματοδότηση λιμνοδεξαμενών- αρδευτικώνδικτύων -επενδύσεων στον οικοτουρισμό και στη βιολογική γεωργία-κτηνοτροφία. Ανάδειξη των φυσικών, γεωμορφολογικών,πολιτιστικών και διατροφικών πλεονεκτημάτων της περιοχής μας.
Οδικό δίκτυο
Προτεραιότητα στον ΒΟΑΚ και στην εξασφάλιση γρήγορης και ασφαλούς σύνδεσης με τα γειτονικά αεροδρόμια , χωρίς να εκχωρηθεί μέρος της κατασκευής του σε ιδιωτικά κεφάλαια (ΣΔΙΤ) που θα επιβαρύνει την τοπική κοινωνία . Η μείωση των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων είναι στόχος κοινωνικής-οικονομικής-αναπτυξιακής σημασίας.
Για τον ΝΟΑΚ προκρίνουμε τη χρηματοδότηση της μελέτης και στη συνέχεια της κατασκευής με προτεραιότητα στα τμήματα που συμπίπτουν με το υφιστάμενο επαρχιακό δίκτυο ούτως ώστε να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί από τους πόρους του Υπουργείου και όχι της Περιφέρειας.
Ακτοπλοϊκή σύνδεση - Τουρισμός
Χρηματοδότηση για την αναβάθμιση του υφιστάμενου λιμανιού και τη μαρίνας ,κυρίως σε χερσαίες υποδομές , χωρίς αυτό να σημαίνει προσθήκη κτιρίων που θα αλλοίωναν το τοπίο και την θέα προς και από την θάλασσα .
Στην παρούσα χρονική συγκυρία θα αναφερθώ στην οικονομική κρίση που μαστίζει την ανθρωπότητα ολόκληρη από την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος που ξεκίνησε από την Αμερική και εξαπλώθηκε στην Ευρώπη με αρνητικές συνέπειες και στον τόπο μας, που γίνεται ποιο εμφανής και τραγική στους οικονομικά ασθενέστερους, επειδή το ίδιο το σύστημα που δημιούργησε την κρίση επιδιώκει πάλι να κερδοσκοπήσει εις βάρος των πολιτών για να επανακτήσει τα κέρδη του .
Η αυτοδιοίκηση πιστεύουμε ότι έχει το ρόλο της στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης με τη διαμόρφωση πεδίου άμυνας των τοπικών κοινωνιών και στη θωράκιση της ανάπτυξης του τόπου διαθέτοντας τα αναγκαία αντανακλαστικά για την κάθε περίπτωση όπως μπορεί να είναι π.χ. η πτώση του τουριστικού ρεύματος, η μείωση του αγροτικού εισοδήματος, η χρεοκοπία μικρομεσαίων επιχειρήσεων κλπ και η ανεργία που ακολουθεί .
Τελειώνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι έχουμε ακόμη τα χρονικά περιθώρια για μια ποιο συλλογική και κοινή δράση που θα διασφαλίζει πραγματικό πλεονέκτημα στο διεκδικητικό στίβο με αποδοχή και συμμετοχή της κοινωνίας.
Ρέθυμνο 10.02.2009
Για την Εναλλακτική Κίνηση Πολιτών Ρεθύμνου
Μανώλης Αυγενάκης
Νομαρχιακός Σύμβουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου