Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης (ΣΔΕ) είναι ένας νέος θεσμός του «Καλλικράτη» για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών μεταξύ δημοτών και επιχειρήσεων και υπηρεσιών του Δήμου. Ο ΣΔΕ θα διαμεσολαβεί για να προστατεύσει τον πολίτη αλλά και το κύρος της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ο ΣΔΕ εκλέγεται, ανάμεσα σε υποψηφιότητες προσώπων «εγνωσμένου κύρους και εμπειρίας» με πλειοψηφία των 2/3 του δημοτικού συμβουλίου.
Ως Εναλλακτική Κίνηση, κατ’ αρχήν δεν είμαστε αντίθετοι με την λογική ανεξάρτητων αρχών διαμεσολάβησης, στις οποίες θα μπορούν να απευθύνονται οι δημότες.
Tι σχέση όμως έχει με αυτό ο συγκεκριμένος θεσμός;
Είναι γνωστό ότι η μεταρύθμιση του Καλλικράτη στήθηκε «στο πόδι» για να εξυπηρετήσει την «δημοσιονομική πειθαρχία» που επιβάλλει το Μνημόνιο. Με τον ίδιο τρόπο φαίνεται ότι αντιμετωπίστηκε και ο θεσμός του ΣΔΕ.
Η προχειρότητα και η ασάφεια του νόμου ως προς τα κριτήρια επιλογής των προσώπων που θα υπηρετήσουν το νέο θεσμό, είναι εντυπωσιακή. Η «δελεαστική» αντιμισθία της θέσης και η ανάγκη των δημοτικών αρχών για την τοποθέτηση «ημετέρων» με σκοπό είτε την εξόφληση προεκλογικών γραμματίων είτε την διασφάλιση ευνοϊκής στάσης του ΣΔΕ απέναντι τους, είναι πιθανό να οδηγήσει στην εκλογή προσώπων που δεν παρέχουν εχέγγυα για την αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων τους. Έτσι, από την μέχρι τώρα εμπειρία από άλλους Δήμους που εξέλεξαν ΣΔΕ, είδαμε να εκλέγονται πρώην δήμαρχοι, εκλογικά ατυχήσαντα στελέχη παρατάξεων και εν γένει πρόσωπα που δεν είναι κατάλληλα – σύμφωνα με το πνεύμα του νόμου – για να διαδραματίσουν το ρόλο του ΣΔΕ.
Για μας, πέραν των κωλυμάτων και των ασυμβίβαστων που προβλέπει ο «Καλλικράτης», πιο κρίσιμες είναι οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για την αποτελεσματική άσκηση του ρόλου του ΣΔΕ.
Ο ΣΔΕ θα πρέπει να διαθέτει την εμπιστοσύνη των δημοτών, εγγυήσεις ανεξαρτησίας και διαπιστευμένες διοικητικές ικανότητες, καθώς θα κληθεί να χειριστεί πολυσύνθετες διοικητικές υποθέσεις. Το διακύβευμα στην τοποθέτηση του ΣΔΕ είναι αν η κάθε πλειοψηφούσα παράταξη θα «τολμήσει» να εκλέξει στη θέση αυτή ένα πρόσωπο ικανό, ανεξάρτητο και χρήσιμο ή θα επιλέξει τη λύση ενός ανώδυνου προσώπου – «μαριονέτα» –, το οποίο θα συνδράμει την προσπάθεια της εκάστοτε δημοτικής αρχής να αποσείσει τις ευθύνες της και να ασκήσει ανεξέλεγκτα τις εξουσίες της. Αυτό αφορά ιδιαίτερα στον Δήμο Ρεθύμνης, όπου η παράταξη της πλειοψηφίας διαθέτει ούτως η άλλως πάνω από τα 2/3 των απαιτούμενων ψήφων.
Η Εναλλακτική Κίνηση Πολιτών, παρά την κριτική που έχει ασκήσει στον «Καλλικράτη» και παρά τις εύλογες επιφυλάξεις της για το θεσμό του ΣΔΕ, θα μπορούσε να μπεί στη συζήτηση για την υλοποίηση του κάτω από ορισμένες βασικές προϋποθέσεις που όμως σήμερα δεν υπάρχουν.
Για παράδειγμα, τέτοιες προϋποθέσεις αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας του ΣΔΕ θα ήταν:
• Να οριστούν απαιτήσεις εκπαίδευσης (π.χ. πτυχίο ΑΕΙ/ΤΕΙ) και επαγγελματικής διαδρομής (π.χ. 10 χρόνια προϋπηρεσίας) για τους υποψηφίους ΣΔΕ.
• Η «εμπειρία» που προβλέπεται από το νόμο θα μπορούσε να διασφαλισθεί με την καθιέρωση ενός ελάχιστου ορίου ηλικίας (π.χ. τα 30 έτη).
• Οι διεκδικητές της θέσης δεν θα πρέπει να ήταν υποψήφιοι για κανένα αιρετό αξίωμα στις τελευταίες δημοτικές εκλογές. Χρήσιμη θα ήταν ακόμη μία δημόσια δέσμευση του ΣΔΕ που θα εκλεγεί ότι δεν θα διεκδικήσει την ψήφο των δημοτών στις επόμενες εκλογές, ώστε οι σχέσεις που θα δημιουργήσει με τους δημότες στα πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων του να μην είναι «εξαγοράσιμες» εκλογικά.
• Οι υποψήφιοι ΣΔΕ θα πρέπει να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση ότι δεν έχουν καμία επαγγελματική σχέση ή συνεργασία με το Δήμο και ότι δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στη θέση του ΣΔΕ και τις λοιπές επαγγελματικές τους ασχολίες.
• Οι υποψηφιότητες θα πρέπει να κατατίθενται τουλάχιστον επτά (7) ημέρες πριν την πρώτη ψηφοφορία στο δημοτικό συμβούλιο, ώστε να υπάρχει επαρκής χρόνος για διαβούλευση και συνεννόηση μεταξύ των παρατάξεων, δημόσια τοποθέτηση των υποψηφίων με την παρουσία μέσων μαζικής ενημέρωσης, όπως και η δυνατότητα των δημοτών να θέτουν ερωτήματα στους υποψηφίους.
• Θα πρέπει μια διαπαραταξιακή επιτροπή να εξετάζει τις αιτήσεις, να συντάσσει συγκριτικούς πίνακες αξιολόγησης των βιογραφικών σημειωμάτων των υποψηφίων, να εισηγείται προς το δημοτικό συμβούλιο τη σειρά κατάταξης και να ακροάται τους υποψηφίους.
• Η ψηφοφορία πρέπει να είναι φανερή και αιτιολογημένη, ώστε να διευκολύνεται η συναίνεση. H μυστική ψηφοφορία σε τέτοιες περιπτώσεις οδηγεί σε υπόγειες συνεννοήσεις και αδιαφανείς συναλλαγές.
Με τους παραπάνω όρους θα μπορούσε να αποσοβηθεί ο κίνδυνος να μετατραπεί αυτό το αξίωμα σε μια αργομισθία προσώπων που δεν θα διαθέτουν τις προϋποθέσεις για να υπηρετήσουν αποτελεσματικά την Αυτοδιοίκηση και τους πολίτες.
Επειδή δεν καλύπτονται οι παραπάνω προϋποθέσεις για την σωστή λειτουργία του θεσμού του ΣΔΕ και υπάρχει ορατός ο κίνδυνος εκφυλισμού του – και μάλιστα ανεξάρτητα από τις προθέσεις η τις ικανότητες του προσώπου που θα επιλεγεί – σ’ ένα μηχανισμό που θα αναπαράγει τον παραγοντισμό και τις πελατειακές σχέσεις χωρίς την παραμικρή κοινωνική χρησιμότητα, η Εναλλακτική Κίνηση Πολιτών Ρεθύμνου αποφάσισε να απέχει από την σχετική ψηφοφορία του Δημοτικού Συμβουλίου Ρεθύμνης.
Ρέθυμνο, 28/2/11
Για την Εναλλακτική Κίνηση Πολιτών Ρεθύμνου
Γιώργος Βλαστός,
Δημοτικός Σύμβουλος Ρεθύμνης
Μιχάλης Ανδρουλάκης,
Δημοτικός Σύμβουλος Ρεθύμνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου